Uchwała Nr XVII/126/2004

Rady Powiatu w Kluczborku

z dnia 30 marca 2004 r.

 

 

w sprawie zatwierdzenia sprawozdania z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Kluczborku w 2003 roku.

 

 

 

 

Na podstawie art.38 ust.1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów ( Dz.U. nr 122 z 2000 r. poz. 1319 z późn. zm. ) Rada Powiatu w Kluczborku uchwala, co następuje :

 

§ 1

 

Zatwierdza się sprawozdanie z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Kluczborku w 2003 roku stanowiące załącznik do niniejszej uchwały.

 

 

§ 2

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

 

 

Przewodniczący Rady

Maciej Mularczyk

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik do uchwały Nr XVII/126/2004

Rady Powiatu w Kluczborku

z dnia 30 marca 2004r.

SPRAWOZDANIE POWIATOWEGO RZECZNIKA KONSUMENTÓW W KLUCZBORKU ZA ROK 2003.

WSTĘP I UWAGI OGÓLNE O DZIAŁANOŚCI POWIATOWEGO RZECZNIKA KONSUMENTÓW W KLUCZBORKU W ROKU 2003 .

Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Kluczborku, powołany uchwałą Rady Powiatu w Kluczborku nr IV/16/98 z dnia 29.12.1998 r., łączy swoją funkcję ze stanowiskiem Sekretarza Powiatu.

Rzecznik kieruje Biurem Rzecznika, w którym zatrudniona jest jedna osoba : inspektor do spraw konsumentów.

Struktura taka zapewnia wykonywanie zadań rzecznika konsumentów określonych w ustawie z dnia 15.12.2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów ( Dz.U. 122/2000 poz. 1319) .

W ubiegłym roku rzecznik konsumentów uczestniczył w różnej formie ( porady osobiste, telefoniczne, interwencje , przygotowanie dokumentów, mediacje, wszczęte postępowania ) w prawie 470 sprawach .

W porównaniu z rokiem 2002 odnotowano wzrost zgłaszanych skarg o około 9,6 % , co jest potwierdzeniem stałej tendencji wzrostowej ilości skarg, zauważalnej również w poprzednich latach.

1. REALIZACJA ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z USTAWY Z DNIA 15.12.2000 R. O OCHRONIE KONKURENCJI I KONSUMENTÓW.

   1. Bezpłatne poradnictwo konsumenckie i informacja prawna w zakresie ochrony interesów konsumentów.

W okresie 2003 r. udzielono bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego, informacji prawnej oraz pomocy w przygotowaniu dokumentacji procesowej dla konsumentów łącznie 373 osobom.

Pomoc ta miała zróżnicowany charakter: od porady telefonicznej bądź też pomocy bezpośredniej w biurze rzecznika po przeprowadzoną mediację pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą lub też przygotowanie dokumentów procesowych ( zgłoszenia reklamacji, wezwania do przedsiębiorców, pozwy itp.) dla konsumentów decydujących się na dochodzenie swoich roszczeń bez udziału rzecznika w prowadzonym postępowaniu.

Problematyka spraw , z jakimi zgłaszali się do rzecznika konsumenci dotyczyła zagadnień związanych z powszechnym obrotem towarów i usług zawierając się w szeroko rozumianym postępowaniu reklamacyjnym .

Należy zauważyć, że – w porównaniu z latami poprzednimi, dała się w ubiegłym roku zauważyć znaczna brutalizacja tych stosunków, przejawiająca się w przekraczaniu przez przedsiębiorców norm prawa karnego- dla osiągnięcia możliwie największych zysków.

Zdarzył się przypadek, gdy przedsiębiorca, będący jednocześnie pośrednikiem kredytowym banku, wykorzystując łatwowierność konsumentki w starszym wieku, wyłudził na jej nazwisko kredyt podpisując wniosek kredytowy sfałszowanym podpisem.

W sprawie tej rzecznik sporządził doniesienie do prokuratury o popełnieniu przestępstwa .

Okazało się, że wobec tego samego przedsiębiorcy prokuratura prowadzi już postępowanie w sprawie 11 podobnych czynów zabronionych .

Nieuczciwy przedsiębiorca skazany został prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Nysie na karę więzienia, natomiast kredytodawca odstąpił wobec konsumentki od dochodzenia należności wynikających z umowy kredytowej.

Kilkakrotnie zdarzały się skargi na nierzetelnych przedsiębiorców, którzy pobierali od konsumentów kilkusetzłotowe zaliczki na poczet nie rozpoczętych jeszcze prac, głównie remontowo-budowlanych, odwlekając jednocześnie “w nieskończoność” termin ich wykonania .

W sprawach tego rodzaju koniecznością staje się podjęcie działań cywilnoprawnych wobec przedsiębiorcy ( wezwanie do wykonania dzieła w sposób ustalony zawartą umową) gdyż nigdy nie ma pewności, czy opóźnienie w podjęciu realizacji umowy wynika ze złej woli przedsiębiorcy, czy też stanowi przejaw nie przewidzianych przeszkód , jakie nastąpiły po jego stronie w wykonaniu zawartej umowy.

Nadmienić należy, że w przypadkach tego rodzaju organy ścigania z zasady umarzają postępowanie – uzasadniając swoje stanowisko w sprawie nie stwierdzeniem znamion czynu zabronionego .

Podobnie jak w roku 2002 najczęściej zgłaszano skargi dotyczące wad obuwia oraz jakości usług budowlanych – głównie stolarki .

Problemy z niewłaściwą jakością obuwia- zdaniem rzecznika mają swoją genezę w niewłaściwej jakości sprzedawanego towaru ( większość sklepów sprzedaje tani towar importowany z Chin i Tajwanu ) oraz w zbyt wielkim zaufaniu konsumentów do wyrobów tzw. “markowych” firm produkujących obuwie sportowe.

Obuwie produkowane jest przez te firmy jako specjalizowane, to znaczy przeznaczone do konkretnej dyscypliny sportu, a nie do użytkowania codziennego, więc zgłaszane reklamacje spotykają się z odmową ich uznania przez sprzedawców, oddalających zgłaszane roszczenia stwierdzeniem, iż wady nastąpiły z winy konsumenta – ze względu na użytkowanie obuwia w sposób niezgodny z przeznaczeniem ( co potwierdzają również opinie niezależnego rzeczoznawcy OWIIH w Opolu)

Na ilość skarg dotyczących usług budowlanych wpłynęła w sposób istotny sytuacja ekonomiczna jednego z większych producentów stolarki działającego na terenie powiatów kluczborskiego i namysłowskiego : spółki AL.-PLA w Kowalowicach, która ogłosiła likwidację ,a następnie upadłość.

Jednostkowo zgłaszano skargi dotyczące: jakości usług motoryzacyjnych, szkód wyrządzonych przez Zakład Energetyczny nie zapowiedzianym wyłączeniem napięcia oraz nie respektowania przez dystrybutora materiałów edukacyjnych obowiązujących zasad odstępowania konsumentów od umów zawieranych na odległość.

Przykładowo :

• skarga na wykonawcę (montera) samochodowej instalacji gazowej, który nie zamontował w samochodzie urządzenia zabezpieczającego przed wybuchem gazu wewnątrz kolektora ssącego, co doprowadziło do poważnego uszkodzenia silnika .

Przeprowadzona przez rzecznika mediacja nie przyniosła spodziewanego skutku.

Rzemieślnik, pomimo iż uznał zasadność złożonej reklamacji, unika w sposób uporczywy zapłaty konsumentowi należnego odszkodowania.

W przygotowaniu pozew do sądu cywilnego ( bez udziału rzecznika w rozprawie).

• Skarga konsumentki na działalność Zakładu Energetycznego, który nie zapowiedzianym wcześniej wyłączeniem, a następnie włączeniem napięcia w sieci spowodował uszkodzenie komputera.

Postępowanie w tej sprawie zostało zawieszone do czasu przedłożenia przez konsumentkę

opinii rzeczoznawcy techniki komputerowej potwierdzającej w sposób jednoznaczny związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wahaniami napięcia a uszkodzeniem komputera.

• Skarga konsumentki na dystrybutora materiałów edukacyjnych ( kursów językowych), który – przy zawieraniu umów poza lokalem przedsiębiorstwa nie respektował zasad odstąpienia konsumentów od zawartych w ten sposób umów.

Po przeprowadzonej mediacji dystrybutor ( spółka The Point z Krakowa ) uznała za skuteczne odstąpienie od takiej przygotowane przez rzecznika.

Strukturę porad udzielonych konsumentom w okresie 2002 r. ilustruje zamieszczona poniżej tabela :

Wyszczególnienie	Ogółem	Porady telefoniczne	Pomoc bezpośrednio w biurze rzecznika
I. Usługi, w tym: bankowe, finansowe, ubezpieczeniowe, systemy argentyńskie, telekomunikacyjne (operatorzy,TV kablowa), dostawa energii, informatyczne, motoryzacyjne (serwis), transportowe, turystyczne i hotelarskie, pralnicze, remontowo-budowlane , inne : Usługi ogółem:	14 10 6 3 9 1 3 14 - 2 3 65 3 133	54 2 3 1 4 - 1 5 - 1 - 16 2 40	9 8 3 2 5 1 2 9 1 1 3 49 1 93
II . umowy sprzedaży ogółem	240	77	163
Artykuły gospodarstwa domowego, sprzęt RTV	21 57	6 1	15 4
Artykuły spożywcze	3	1	2
Odzież, obuwie	142	55	87
Inne, w tym: Pomoc w sporządzeniu wezwań i pozwów, Formularze sądowe, Meble, Artykuły wyposażenia wnętrz, Telefony komórkowe, inne : III. umowy poza lokalem i na odległość	19 12 6 5 12 7 8	- - 3 1 4 4 2	19 12 3 4 8 3 6

Razem : 373 117 256

2. Występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów

konsumentów .

Znaczna część skarg zgłoszonych do rzecznika wymagała jego interwencji w postaci wystąpień do przedsiębiorców- ze względu na naruszenie praw oraz interesów konsumentów.

Również w tej sferze działalności rzecznika dominowały skargi dotyczące niewłaściwej jakości sprzedawanego obuwia oraz niewykonania bądź też wadliwego wykonania usług remontowo-budowlanych.

Czynności podejmowane przez rzecznika skorelowane były z poziomem udokumentowania skarg przez konsumentów, postawy przedsiębiorcy wobec zgłaszanych roszczeń oraz indywidualnego, grupowego bądź publicznego charakteru zaistniałego sporu .

Niezależnie jednak od wyżej wspomnianych czynników, zawsze jako priorytetowe stosowano działania polubowne, starając się zaspokoić słuszne i udokumentowane roszczenia konsumentów w drodze działań mediacyjnych

Prowadzono takie działania dopóty, dopóki postawa przedsiębiorcy nie stwarzała pewności, że dalsze kontynuowanie polubownej drogi zaspokojenia roszczeń konsumenta nie odniesie żadnych pozytywnych skutków, , lecz może wręcz narazić jego interes na szkodę.

Analizując porównawczo okresy lat 2002 i 2003 według rodzaju zgłaszanych skarg oraz ich “wagi” pod względem materialnym i społecznym, należy stwierdzić że w ubiegłym roku znacznie wzrósł odsetek spraw związanych z usługami finansowymi oraz świadczeniem usług związanych z pośrednictwem pracy .

O ile w roku 2002 do tut. rzecznika zgłoszono zaledwie 3 skargi dotyczące usług finansowych w systemie “ argentyńskim”, to w roku 2003 skarg takich było 11 .

Zupełnym novum były skargi na przedsiębiorców świadczących płatne usługi pośrednictwa pracy za granicą, których odnotowano aż 9.

Prowadzenie usług w tym zakresie jest, co prawda – z zachowaniem warunków określonych ustawą o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu- legalne, jednakże prawo nie dopuszcza możliwości pobierania zapłaty za takie usługi od osób poszukujących pracy.

Podobnie jak w roku poprzednim prowadzono wśród przedsiębiorców działalność popularyzującą wiedzę o obowiązującym stanie prawnym w zakresie zawierania i wykonywania umów z udziałem konsumentów, poprzez przekazywanie im materiałów dotyczących wykładni i stosowania norm obowiązującego prawa.

W okresie 2003 r. nie skierowano żadnej sprawy do Stałego Polubownego Sądu Konsumenckiego przy OWIIH w Opolu

Z ogólnej liczby 96 spraw ,w których podjęte zostało przez rzecznika postępowanie w różnej formie , 51 spraw zostało zakończonych pozytywnie, w 22 sprawach konsumenci odstąpili od zgłoszonych roszczeń bądź uznano te roszczenia za niezasadne, natomiast w przypadku 23 spraw postępowanie jest kontynuowane.

Zamieszczona poniżej tabela ukazuje strukturę przedmiotową spraw, w których rzecznik konsumentów podejmował wystąpienia do przedsiębiorców dla ochrony praw i interesów konsumentów .

 

 

 

 

Wyszczególnienie	Wystąpienia do przedsiębiorców - ogółem	Załatwione pozytywnie	Załatwione negatywnie	Sprawa w toku
Usługi ogółem W tym :	53	27	1	25
Bankowe, Finansowe, Ubezpieczeniowe, Systemy argentyńskie, Telekomunikacja ( operatorzy,TV kablowa), dostawa energii, motoryzacyjne (serwis) remontowo-budowlane pośrednictwo pracy, inne.	4 1 - 11 4 1 2 17 9 4	3 1 - 5 2 - - 12 2 2	- - - - - - - - 1 -	1 - - 6 2 1 2 5 6 2
II umowy sprzedaży ogółem : W tym:	41	30	10	1
Wyposażenie wnętrz (AGD,RTV), Odzież, Obuwie, Meble, Art. motoryzacyjne, inne:	- 1 - 38 - 1 1	- 1 - 27 - 1 1	- - - 10 - - -	- - - 1 - - -
III. umowy poza lokalem i na odległość	2	2	-	-
Razem	96	59	11	26

 

Z powyższego zestawienia wynika, że najwięcej skarg dotyczyło : jakości obuwia , usług remontowo-budowlanych (głównie stolarki) oraz umów zawieranych w systemie “argentyńskim”, a także pośrednictwa w zatrudnieniu za granicą.

Wydaje się, że wzrost- w porównaniu z poprzednimi okresami , liczby skarg dotyczących umów “argentyńskich” wynika ze zubożenia społeczeństwa, tym bardziej, że zdecydowana ich większość dotyczyła umów o kredyty gotówkowe, a nie – jak w latach poprzednich, o zakup samochodów.

Postępowanie w sprawach tego rodzaju jest zazwyczaj długotrwałe, gdyż spółki prawa handlowego będące zazwyczaj stroną w takich umowach odmawiają zaspokojenia słusznych roszczeń konsumentów, korzystając z usług wyspecjalizowanych prawników, którzy niejednokrotnie – przy użyciu wybiegów proceduralnych wydłużają “w nieskończoność” postępowanie windykacyjne .

Jak wspomniano uprzednio- nową, wcześniej nie notowaną kategorią są skargi dotyczące płatnego pośrednictwa w zatrudnieniu poza granicami kraju.

1. Wytaczanie powództw na rzecz konsumentów.

W minionym roku Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Kluczborku skierował do sądów 14 powództw w sprawach konsumenckich.

Droga sądowa dochodzenia roszczeń od przedsiębiorców podejmowana była tylko w sprawach, kiedy roszczenia te były udokumentowane w sposób bezspornie wykazujący ich zasadność przy jednoczesnej niemożności zaspokojenia drogą polubowną.

Zdecydowana większość złożonych pozwów dotyczyła spraw, w których rzecznik reprezentował interes grupy konsumentów.

Sprawy dotyczyły głównie płatnego pośredniczenia w zatrudnieniu za granicą oraz niewykonania przez przedsiębiorcę umów montaż stolarki budowlanej.

Wyrokiem korzystnym dla konsumentów zakończonych zostało 7 spraw, 7 powództw nie zostało dotychczas rozpatrzone przez sąd.

Ponadto w 4 sprawach zgłoszonych jako skargi konsumenckie , rzecznik dopatrując się naruszenia norm prawa karnego sporządził doniesienia do właściwej miejscowo prokuratury rejonowej ( sprawy dotyczyły: wprowadzenia w błąd konsumentów dla osiągnięcia przez przedsiębiorców korzyści materialnej ( 2 sprawy) , świadomego i celowego działania przedsiębiorcy w celu wyłudzenia pieniędzy od konsumentki (1 sprawa) oraz nakłaniania konsumenta do niekorzystnego rozporządzenia majątkiem .

Złożone do sądów powództwa dotyczyły: wyegzekwowania od spółki cywilnej zajmującej się pośredniczeniem w zatrudnieniu za granicą pieniędzy zapłaconych przez konsumentów za znalezienie takiego zatrudnienia ( 8 spraw), wykonania przez przedsiębiorców zobowiązań z tytułu rękojmi oraz odpowiedzialności za niezgodność jakości towaru z zawartą umową ( 2 sprawy), niewykonania przez producenta stolarki okiennej zobowiązań umownych ( 3 sprawy) i zwrotu przez spółkę handlową kwoty pobranej od konsumenta jako zaliczka na poczet kredytu argentyńskiego.

 

1.Powództwa dotyczące reklamacji i gwarancji towarów użytkowych ( przykładowo ) :

1. powództwo wniesione przeciwko wykonawcy wadliwej stolarki okiennej odmawiającego wykonania zobowiązań z rękojmi za wady dzieła.

   Uzyskano nakaz zapłaty, jednakże nie jest on jeszcze prawomocny.

2. Powództwo wniesione przeciwko sprzedawcy obuwia , odmawiającego zaspokojenia roszczeń konsumenta z tytułu niezgodności jakości tego obuwia z zawartą umową.

Powództwo to do dnia sporządzenia sprawozdania nie zostało rozpatrzone przez sąd .

2. Powództwa dotyczące niewykonania lub nienależytego wykonania usług.

1. Powództwo przeciwko firmie produkującej stolarkę okienną , która pomimo pobrania zaliczek na wykonanie i montaż tej stolarki nie wypełniała zobowiązań umownych .

Uzyskano prawomocny tytuł wykonawczy ( nakaz zapłaty z klauzulą wykonalności), który przekazany został do egzekucji sądowej, a następnie stanowił podstawę zgłoszenia wierzytelności, ponieważ spółka ogłosiła upadłość.

3. Inne powództwa.

1. Powództwa przeciwko spółce cywilnej pośredniczącej w zatrudnianiu za granicą. Ze złożonych 8 powództw w 2 przypadkach uzyskano nakazy zapłaty, pozostałe 6 spraw oczekuje na rozpatrzenie w kluczborskim Sądzie Rejonowym.

2. Powództwo przeciwko spółce udzielającej kredytów w systemie argentyńskim. Uzyskano prawomocny nakaz zapłaty, który skierowany został do egzekucji sądowej.

 

3. Współdziałanie z Delegaturami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów ,

organami Inspekcji Handlowej , Inspekcji Sanitarnej oraz organizacjami

konsumenckimi w zakresie ochrony konsumentów.

1. Powiatowy Rzecznik Konsumentów nie składał w okresie 2003 r. wniosków do Delegatury UOKiK w Katowicach o wszczęcie postępowania wyjaśniającego sprawie stosowania niedozwolonych praktyk monopolistycznych przez przedsiębiorców, gdyż nie wpłynęła w tym czasie żadna skarga dotycząca tego rodzaju praktyk.

2. Współpraca z Inspekcją Handlową ograniczała się głównie do wnioskowania przez rzecznika o sporządzenie opinii o zasadności roszczeń konsumentów – na podstawie przekazanych do oceny reklamowanych towarów.

Ponadto rzecznik prowadził 2 sprawy skierowane do niego przez OWIIH w Opolu.

W minionym roku Inspekcja Handlowa na wniosek rzecznika przeprowadziła 1 kontrolę w sklepie mięsno-wędliniarskim, w związku ze złożonym przez konsumentkę doniesieniem o sprzedawaniu w tym sklepie nieświeżego mięsa mielonego oraz przeterminowanych wędlin.

Przeprowadzona kontrola potwierdziła zarzuty zawarte w doniesieniu.

3. Działania o charakterze edukacyjno-informacyjnym.

W minionym roku rzecznik złożył dyrektorom szkół ponadgimnazjalnych – za pośrednictwem Wydział Edukacji tut. Starostwa, ofertę przeprowadzenia w tych szkołach cyklu pogadanek i prelekcji z zakresu obowiązujących przepisów prawa oraz obowiązków przedsiębiorców wobec konsumentów, jednakże żadna szkoła nie skorzystała z tej propozycji.

Dla spopularyzowania pośród konsumentów i przedsiębiorców wiedzy o prawach konsumenta, rzecznik udzielił w minionym roku 3 wywiadów do Nowej Trybuny Opolskiej oraz 1 wywiadu dla Radia Opole- rozgłośni w Kluczborku.

1. WYKONYWANIE INNYCH ZADAŃ OKREŚLONYCH W PRZEPISACH ODRĘBNYCH .

1. Do rzecznika w okresie roku 2003 zgłoszone zostały 2 skargi dotyczące naruszania przez przedsiębiorców przepisów ustawy z dnia 2.03.2000 r. o ochronie praw konsumentów i odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, a dotyczące umów zawieranych na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa . Obie sprawy po pisemnej interwencji rzecznika złożonej do przedsiębiorcy załatwione zostały pozytywnie dla konsumentów .

2) W minionym roku do rzecznika konsumentów wpłynęło 11 spraw dotyczących stosowania w umowach z konsumentami tzw. klauzul niedozwolonych.

Jedna taka sprawa, dotycząca stosowania takich klauzul w umowach o kredyt konsorcyjny znalazła swój finał w sądzie, który zasądził na rzecz konsumenta roszczenia podniesione w pozwie.

Pozostałe 10 spraw dotyczących stosowania w umowach z konsumentami tzw. klauzul niedozwolonych znajduje się na etapie przygotowania powództw do właściwych sądów, gdyż wyczerpano polubowne metody pozasądowego zaspokojenia zgłoszonych roszczeń.

Kluczbork, dnia 15 marca 2004 r.